Common Law là thuật ngữ được dùng phổ biến trong ngành và được dịch sang tiếng Việt với nhiều nghĩa khác nhau. Blog Luật Việt giúp bạn tìm hiểu Khái niệm common law là gì? Và hình thức pháp luật như thế nào?
Common Law là gì?
Từ Common Law được dịch sang tiếng Việt là Luật Anh – Mỹ, Luật Anglo – saxong, thông luật hay luật chung.
Thông luật là loại luật pháp chủ yếu được phát triển bởi phán xét thông qua phán quyết của tòa án hay các cơ quan tương tự hơn là những quyết định của các cơ quan lập pháp hay hành pháp.
Hệ thống thông luật là một loại hệ thống luật pháp trong đó thông luật lại chiếm tỉ trọng đáng kể. Phần chính yếu của các tiền lệ được gọi là “thông luật” và nó có vai trò ràng buộc quyết định tương lai.
Trong những trường hợp các bên tham gia vụ án không đồng thuận với nhau về pháp lý, tòa án sẽ tra cứu hồ sơ của các qua những bản án trước đó và nếu xuất hiện vụ việc tương tự trong quá khứ được giải quyết, tòa án có nghĩa vụ áp dụng các phán quyết trong vụ án tương tự ở quá khứ vào vụ việc hiện tại.
Trong tình huống phát sinh ra ở vụ án hiện tại chưa từng có trong các bản án quá khứ, tòa án có toàn quyền sáng tạo ra thêm một tiền lệ mới để áp dụng cho các trường hợp sau này. Các tiền lệ này còn được gọi là án lệ hay tiền lệ pháp.
Hình thức pháp luật của Common Law
Các hệ thống pháp luật thuộc Common Law chịu ảnh hưởng từ hệ thống pháp luật của Anh và thừa nhận án lệ như nguồn luật chính thống, nghĩa là thừa nhận học thuyết tiền lệ pháp. Học thuyết này chi phối hệ thống luật án lệ theo các hướng như phán quyết được tuyên án của tòa các cấp có giá trị ràng buộc tòa án cấp dưới trong quá trình xét xử các vụ việc hiện tại.
Hệ thống án lệ này sẽ được phát triển qua các vụ việc được tòa án xét xử. Hệ quả tích cực là tạo thành hệ thống Common law mở, gần gũi với đời sống thực tế, tạo nên tính chủ động sáng tạo, mềm dẻo và linh hoạt trong tư duy pháp luật.
Mặc dù án lệ có thể đã tồn tại trong một khoảng thời gian nhưng những quy phạm tiềm ẩn trong án lệ không còn phù hợp để điều chỉnh các mối quan hệ trong xã hội vì xã hội thay đổi nhanh chóng.
Trong vài thập kỉ gần đây, án lệ không còn là nguồn luật duy nhất mà luật thành văn ngày càng trở thành nguồn luật quan trọng, thậm chí nó còn là nguồn luật rất quan trọng với những lĩnh vực không có án lệ.
Trên đây là Khái niệm common law là gì? Và hình thức pháp luật như thế nào? Blog Luật Việt sẽ gửi đến bạn đọc những khái niệm khác về luật qua những bài viết tiếp theo.
